Co przyniesie 2024 w zakupach? 3 kluczowe trendy dla Managerów ds. zakupów

W obliczu 2024 roku, Managerowie ds. zakupów w dużych firmach produkcyjnych, szczególnie w branży spożywczej i logistycznej, stoją przed wyzwaniem zapewnienia realizacji budżetu i priorytetowych celów firmy.  

Przeanalizowaliśmy trendy i predykcje na rok 2024, które będą miały największy wpływ na skuteczność zakupów, w tym zakupów etykiet. Wyłoniliśmy 3 kluczowe aspekty strategii zakupowej, które naszym zdaniem, w nadchodzącym roku najbardziej pochłoną uwagę działów zakupów. Są to kolejno:

• ceny surowców,  
• zarządzanie ryzykiem w łańcuchu dostaw,  
• realizacji założeń CSRD, które wpiszą się w raportowanie ESG.  

Poniżej opisujemy każdy z tych trzech aspektów, dając wskazówki jak wg nas najlepiej zarządzić każdym obszarem. 

Ceny surowców w 2024. 

Najbliższy rok przynosi nowe wyzwania w kontekście polityki cenowej, które mogą znacząco wpłynąć na strategie zakupowe i budżetowanie w firmach produkcyjnych i logistycznych. Zrozumienie kluczowych czynników wpływających na ceny surowców etykietowych, takich jak zmiany w kosztach produkcji, fluktuacje na rynkach międzynarodowych oraz wpływ czynników geopolitycznych, jest niezbędne dla efektywnego planowania i minimalizacji ryzyka finansowego. Oto analiza elementów, które mają największy wpływ na kształtowanie się cen etykiet i które menedżerowie ds. zakupów powinni uwzględnić w swoich strategiach na bieżący rok. 

Elementy, które będą miały największy wpływ na ceny etykiet w 2024: 

• ceny pulpy papierowej i makulatury, 
• wzrost kosztów pracy (obecnie poziom kosztów pracy w Polsce przewyższył wzrost produktywności), 
• wysoki poziom cen gazu, energii, 
• koszty wynajmu kontenerów morskich oraz koszty transportu międzynarodowego, 
• wyższe koszty transportu wynikające z dłuższych tras transportów morskich spowodowanych atakami na Morzu Czerwonym, 
• ceny surowców wykorzystywanych w produkcji materiałów etykietowych takie, jak polietyleny, polipropyleny, żywice, 
• wzrost cen surowców wykorzystywanych do produkcji klejów etykietowych. 

Na co należy zatem zwrócić uwagę, chcąc wynegocjować najlepsze ceny na 2024 

• Na ceny etykiet wpływa jednocześnie tak dużo pozycji kosztów, że spadek cen na rynkach światowych jednego z wyżej wymienionych kosztów nie wpływa na obniżenie cen produktu końcowego, czyli etykiety. Zmiany cen kosztów należy zatem obserwować łącznie, a nie jednostkowo. 
    
• W branży etykiet jednomiesięczne zmiany cen surowców nie muszą od razu świadczyć o całym trendzie zwyżkowym lub spadkowym. Ważne jest obserwowanie trendu w dłuższym przedziale czasowym. Jeżeli np. przez 3 miesiące utrzymuje się tendencja wzrostowa lub spadkowa, jest to sygnał do nadchodzącej zmiany cen w najbliższym czasie. 
   
• Ceny jednego z głównych składników etykiet papierowych – celulozy zaczęły rosnąć od sierpnia 2023 r. i ten trend utrzymuje się nadal. Koszty pracy oraz ceny energii i gazu są nadal wysokie a ich utrzymanie się na obecnym poziomie jest wątpliwe.

Zarządzanie ryzykiem w łańcuchu dostaw 

Obecne napięcia występujące w łańcuchach dostaw spowodowane atakami na Morzu Czerwonym nie mają wpływu na dostawy surowców etykietowych. Należy jednak zachować czujność. 

Jeżeli zgodnie z przewidywaniami analityków w 2024 roku nastąpi wzrost konsumpcji wewnętrznej, wpłynie to na zwiększenie zamówień dla firm produkcyjnych. W konsekwencji może to spowodować znaczny wzrost zapotrzebowania na etykiety, co z kolei może wydłużyć czas realizacji dostaw.

Powyższe ryzyko może wystąpić w 2024 a ilustracją tej sytuacji może jest strajk Związku Zawodowego Pracowników Przemysłu Papierniczego Paperiliitto, który miał miejsce w fabrykach papierni UPM w Finlandii i trwał od stycznia do maja 2022 roku. Spowodował on spadek dostępności surowców etykietowych o 43%, wyczerpanie rezerw materiałów u producentów materiałów etykietowych w Europie. Z tego powodu terminy dostaw surowców etykietowych od producentów surowców w Europie do drukarni etykietowych wydłużyły się ze standardowych 24-48h do 16 tygodni. Obecnie terminy dostaw wynoszą 4-5 dni roboczych i nic nie wskazuje na to, że wrócą do pierwotnych 24-48h.

Jak się zabezpieczyć, aby łańcuch dostaw nie został przerwany 

Nawet jeżeli firma ma obecnie sprawdzonego dostawcę lub dostawców etykiet, mogą oni nie wyrabiać się w sytuacji nagłego wydłużenia się terminów dostaw i wystąpienia niedoborów surowców etykietowych. Dlatego warto właśnie teraz w Q1 2024 zdywersyfikować portfel dostawców do liczby i oferty dającej bezpieczeństwo w nieprzerwanych dostawach lub u obecnych wynegocjować odpowiednie zabezpieczenia stoków. Warto wziąć pod uwagę z ilu i jakich źródeł producent etykiet sprowadza surowiec do produkcji. Wybór, który z pozoru wydaje się prosty, ponieważ na rynku działa wielu producentów etykiet zakończy się sukcesem tylko, jeżeli wdrożony dostawca zagwarantuje w praktyce (a nie deklaratywnie) dostępność etykiet, powtarzalną jakość i terminowe dostawy. 

CSRD i ESG w kontekście etykiet 

W 2024 roku zrównoważony rozwój i odpowiedzialność środowiskowa nabiorą jeszcze większego znaczenia dla Managerów ds. zakupów. Organizacje będą intensywnie dążyć do osiągnięcia celów związanych z neutralnością węglową, co bezpośrednio wpłynie na polityki i procedury działów zakupów. W obliczu rosnących wymagań klientów oraz rynku, te dziaył będą miały za zadanie identyfikowanie i wdrażanie zrównoważonych rozwiązań, szczególnie w kontekście etykietowania produktów. 

W kontekście zrównoważonego rozwoju i raportowania wyróżniamy dwa kluczowe wyzwania, na które przedsiębiorstwa powinny zwrócić szczególną uwagę. Są to: 

• Dyrektywa w sprawie Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD)  
• Dyrektywa dotycząca Green Claims

CSRD wprowadza istotne zmiany w zakresie raportowania ESG, rozszerzając zakres danych, wprowadzając jednolite standardy ESRS i wymagając atestacji raportów. Wprowadzenie tych przepisów, które zaczną obowiązywać od lipca 2024 roku, wymaga od przedsiębiorstw przygotowania się już teraz do zbierania odpowiednich danych. W ramach standardów ESRS szczególną uwagę należy zwrócić na kwestie środowiskowe, gdzie etykiety, szczególnie etykiety ekologiczne i ich producenci odgrywają ważną rolę, w procesie tworzenia np. opakowań monomateriałowych, nadających się do recyklingu. 

Z kolei Dyrektywa Green Claims ma na celu ograniczenie praktyk greenwashingu poprzez wprowadzenie bardziej rygorystycznych wymogów dla oznaczeń ekologicznych. Analizy przeprowadzone przez Unie Europejską wykazały, że znaczący odsetek informacji środowiskowych podawanych przez przedsiębiorstwa jest nieprawdziwy lub mylący. Po przeprowadzeniu przez Unię Europejską corocznego procesu skanowania stron internetowych, w celu wykrycia naruszeń unijnego prawa konsumenckiego uzyskano następujące wyniki: 

• 42% przypadków informacje były przesadzone, nieprawdziwe lub wprowadzające w błąd, 
• 37% spraw wątpliwych zawierało niejasne twierdzenia, np. „przyjazny dla środowiska”, 
• w 59% przypadków przedsiębiorstwo nie przedstawiło łatwo dostępnych dowodów na poparcie swoich twierdzeń. 

Wprowadzenie tej dyrektywy ma na celu wzmocnienie pozycji firm rzeczywiście angażujących się w działania zrównoważone, co przyczyni się do wzrostu ich sprzedaży i konkurencyjności. 

Przedsiębiorstwa naruszające te przepisy będą podlegać sankcjom, w tym grzywnie i konfiskacie dochodów, a także mogą zostać czasowo wykluczone z udziału w zamówieniach publicznych i finansowaniu. Dyrektywa przewiduje również możliwość dochodzenia roszczeń przez uprawnione podmioty, takie jak organizacje konsumenckie, w celu ochrony interesów zbiorowych konsumentów. W tym kontekście, etykiety jako nieodłączna część opakowań, będą musiały spełniać rygorystyczne kryteria zrównoważonego rozwoju, aby być uznane za przyjazne dla środowiska. 

Jak można już teraz zacząć realizować założenia ekologiczne, wpisujące się w CSRD? 

Najwięksi producenci surowców produkują już materiały oparte o konkretne rozwiązania ekologiczne, a co za tym idzie wielu producentów etykiet, zaczęło również wdrażać w ramach swojej oferty rozwiązania ekologiczne. Do najważniejszych zalet etykiet ekologicznych należą: 

• ich wdrożenie przyczynia się do spełniania celów środowiskowych, 
• ich wdrożenie jest zdecydowanie jedną z najszybszych forma wprowadzenia elementów ekologii w obszarze opakowań w branży spożywczej i logistyki, 
• ich wdrożenie może mieć duży wpływ na recykling całego opakowania, jeżeli firma ma już takie w użyciu. 

Wnioski 

Podsumowując rok 2024, jeżeli chodzi o etykiety to naszym zdaniem przede wszystkim:  

• uważne śledzenie trendów cenowych surowców i samych etykiet, 
• dywersyfikacja dostawców lub odpowiednie zabezpieczenia u obecnych, w celu utrzymania niezawodności dostaw, 
• włączenie dostawców specjalizujących się w rozwiązaniach ekologicznych, aby przygotować firmę na spełnienie nadchodzących norm.